Katarsis

Ogień zgasł, czarnego dymu znikły chmury
Serce znowu odzyskuje dawny rytm
I nadzieja się zbudziła po raz któryś
Że po nocy znów nastanie dla nas świt

Katharsis, czyli uwolnienie energii, odreagowanie zblokowanego napięcia,  stłumionych emocji i skrępowanych myśli. Brak ujścia dla tych wszystkich kłębiących się problemów rodzi stres. Pomimo ciągłych starań szkoła  niewątpliwie bywa miejscem, w którym zestresowani nauczyciele spotykają się ze stresowanymi uczniami – po prostu tykająca bomba. Paulo Coelho pisał, że „jedynie człowiek szczęśliwy może promieniować szczęściem wokół”. Analogicznie możemy stwierdzić, że to właśnie wewnętrzny spokój, równowaga i pokłady pozytywnej energii nauczyciela skupiającego wokół siebie społeczność uczniowską  stanowią szansę na osłabienie fali zaburzeń emocjonalnych naszych podopiecznych. Jak to osiągnąć w sytuacji różnych życiowych zawirowań, od których nikt nie jest wolny? Zadanie trudne, ale znając odpowiednie techniki można pomoc zarówno sobie jak i innym odzyskać duchową harmonię. Stąd pomysł, aby to szkolenie zawierało tai chi, formę aktywności, której korzystny wpływ na zdrowie fizyczne jest niezaprzeczalny, jednak bezpośrednim i najbardziej widocznym efektem jest poprawa nastroju. wewnętrzne wyciszenie i umiejętność koncentracji. Dzieje się tak dzięki temu, że aktywność kory kresomózgowia skupia się  na niewielkie obszary centrów motorycznych, podczas gdy aktywność pozostałych obszarów kory mózgowej pozostaje przytłumiona.

Innym przykładem zastosowania niekonwencjonalnych technik relaksacyjnych jest taniec będący pradawną formą ekspresji. Taniec traktowany nie jako układ określonych kroków, których opanowanie znowu mogłoby rodzić stres, ale taniec będący płaszczyzną improwizacji i rozładowania emocji. Nie oznacza to oczywiście, że teraz na lekcji matematyki będziemy ćwiczyć sekwencje tai chi, a geografia będzie się zaczynać przy tanecznych rytmach, jednakże świadomość istnienia określonych technik pozwala na wybór i zastosowanie pewnych ich elementów, które w danej sytuacji okażą się odpowiednie, czyli skutecznie pomogą osiągnąć tak potrzebny nam wszystkim katharsis.

 

Theater

 

Cały świat to scena,
A ludzie na nim to tylko aktorzy.
Każdy z nich wchodzi na scenę i znika,
A kiedy na niej jest, gra różne role.

 

Teatr to rodzaj sztuki widowiskowej, w której aktorzy dają na żywo przedstawienie dla określonej publiczności. Następuje wzajemne oddziaływanie wszystkich uczestników, które wywiera wpływ na ostateczny kształt widowiska. Ten różny przebieg interakcji sprawia, że każde przedstawienie jest inne. Nietrudno tu o analogię - szkoła to teatr, w którym wszystko dzieje się tu i teraz, z udziałem określonych .aktorów i publiczności. Wobec tego niezwykle ważnym aspektem działania nauczyciela, bo to najczęściej on jest inicjatorem większości interakcji, jest utrzymywanie stałego napięcia i uwagi swojej publiczności. Musi być w ciągłej gotowości do natychmiastowej reakcji., niczym artysta estradowy absolutnie nie pozostawać obojętnym na aplauz
i dezaprobatę publiczności. Nie wystarczy tu solidne merytoryczne przygotowanie, to wymaga pewnych umiejętności performerskich. ze strony nauczyciela. Zatem ćwiczenia, w których braliśmy udział skupiały się na adekwatnym do sytuacji wykorzystaniu potencjału własnego głosu, a także mowy ciała i całego szeregu innych niewerbalnych sposobów komunikowania się. Mieliśmy szansę poznać nie tylko historię oraz zarys filozoficznych teorii teatru, ale również podejrzeć teatr „od kuchni” poprzez  obserwację profesjonalnych aktorów w czasie próby do sztuki Williama Shakespeare'a „Sen nocy letniej”. Ogromne emocje wzbudziły zadania polegające na odegraniu określonych ról, ale jeszcze większe gdy przyszła kolej na  improwizację, bo
w trakcie przedstawienia zaistniały takie okoliczności, których nikt nie był w stanie przewidzieć. Ileż razy zdarza nam się przygotować świetny konspekt lekcji, który się sprawdzi w jednej klasie, ale już gdzie indziej okaże się wielką klapą. Aktor musi być świadomy tego, co dzieje się wokół, nie może sobie pozwolić na zignorowanie otaczającej go rzeczywistości. Podobnie, nie może tego zrobić nauczyciel i poprowadzić sztywno punkt po punkcie swoją perfekcyjnie przygotowaną lekcję, jeżeli jego komunikat nie jest właściwie odbierany, jeżeli jego publiczność w taki lub inny sposób opuszcza salę
w trakcie spektaklu.

 

Nature

 

Wszystko co jest, posiada bowiem duszę, czy to kamień, czy roślina, czy zwierzę, czy nawet myśl. To, co znajduje się na ziemi i pod jej powierzchnią, ani przez chwilę nie przestaje się przeistaczać, bo ziemia jest również bytem żywym i posiada własną duszę. My stanowimy część tej duszy i rzadko zdajemy sobie sprawę z tego, że ona działa zawsze na naszą korzyść.

 

Natura w tym kontekście jest rozumiana jako otaczająca nas przyroda z ogółem zjawisk w niej zachodzących. Kontakt z przyrodą jest absolutnie niezbędny dla prawidłowego rozwoju fizycznego
i emocjonalnego. Paradoksalny staje się fakt, iż pomimo tak obszernej wiedzy, nasz kontakt  z natura jest coraz słabszy. W przypadku terenów wielkomiejskich bezpośrednia relacja z przyrodą stopniowo odchodzi w zapomnienie. Wyobraźmy sobie sytuację, że znika współczesny świat zostaje pozbawiony komfortu, jakim jest dostępność prawie wszystkiego w sklepie. Jakich rzeczywistych umiejętności nabywa uczeń współczesnej szkoły? Czy potrafiłby wykorzystać otaczającą go przyrodę? Natychmiast rodzi się kolejne pytanie – czy potrafiłby korzystać z niej w sposób mądry i zrównoważony? Nawiązanie do natury odbywało się na przeróżnych płaszczyznach – od niekończącej się dyskusji nad teorią dźwięku i roli naturalnego rytmu przyrody do tak prymarnych czynności jak mielenie mąki. Już sama lokalizacja warsztatów na farmie o tajemniczo  brzmiącej nazwie i zajęcia w plenerze, z dala od cywilizacyjnego zgiełku  przenosiły nas w inny trochę zapomniany świat. To powrót do korzeni, do tradycji, jak choćby pieczenie chleba stanowiącego od tysiącleci podstawowe pożywienie, czy poznawanie niezwykłych właściwości roślin, których na co dzień zwykliśmy nie zauważać.. To historia starych drzew opowiadana przez ludzi, których życie od lat biegnie trybem wyznaczanym przez przyrodę. To wycieczki krajoznawcze do przepięknych miejsc, takich jak Barsento, Conversano, Matera, Polignano, czy wreszcie samo Alberobello i możliwość podziwiania nie tylko wytworów ludzkiej pracy – , ale
i tego, co stworzyła natura sama w sobie, jak w przypadku Grotte di Castellana.. To przede wszystkim refleksja nad pięknem, ale i potęgą natury. To nie tylko uświadomienie sobie, jak bardzo, mimo wszelkich prób jej ujarzmienia, jesteśmy od niej zależni, ale również jak łatwo jest nami manipulować, jeżeli pozwolimy na osłabienie tej zależności.

 

Fatalamanga experience

W tym szaleństwie jest metoda

 

Trudno w paru zdaniach podsumować, co stanowi o sile oddziaływania Fatalamangi. Czy ta nazwa jest, wprawdzie dźwięcznie brzmiącym, ale nic nieznaczącym, przypadkowym słowem zaczerpniętym
z jakiegoś dadaistycznego utworu? Na pewno jest to miejsce, które pozwala na swobodę twórczą wymykającą się poza uznane kanony artystycznego wyrazu. Na pewno jest miejscem, które ułatwia zdjęcie maski, jaką każdy z nas nosi na co dzień zgodnie z odgrywana rolą. Na pewno inspiruje do refleksji i zweryfikowania tego, co tak właściwie jest dla nas samych i naszego otoczenia najważniejsze. Nie oznacza to, jednak, ze wstąpił w nas duch anarchii, ale czasem odrzucenie utartych schematów daje nieoczekiwanie pozytywne efekty. I tego właśnie chcemy spróbować. Zobaczyłyśmy tyle różnych miejsc
i wzięłyśmy udział w tak różnych aktywnościach, od ćwiczeń nad koncentracją
i wewnętrzną równowagą, poprzez budowanie zaufania do drugiej osoby, aż po różne sposoby wyrażania swoich emocji, że naprawdę trudno to wszystko uporządkować i opowiedzieć w kilku słowach.

Dlatego stworzyłyśmy produkt końcowy, który stanowi opracowany zestaw różnorakich ćwiczeń odpowiadających określonym potrzebom. W pierwszej kolejności podzielimy się naszym „fatalamanga experience” z innymi nauczycielami, a następnie stopniowo, zgodnie
z założeniem naszego projektu będziemy wprowadzać to w życie naszej szkoły. Bądź co bądź, to
z chaosu rodzi się porządek...

 

Zdjęcia

English

Zestaw ćwiczeń